4.2 Voorzieningen | Programmabegroting 2022-2025

	Exploitatie en beheer door de gemeente of in opdracht van de gemeente, naar tevredenheid van de gebruikers uitvoeren
Doelstelling:
Het in stand houden van goede sport- en beweeg accommodaties, het faciliteren van sport- en beweeg-aanbieders en het stimuleren van deelname van inwoners aan sport- en beweeg activiteiten.
Bij sport en bewegen spelen de begrippen doel en middel een belangrijke rol. Bij doel gaat het vooral om de mogelijkheid dat er gesport en bewogen kan worden. Bij middel gaat het vooral om de toegevoegde waarde van sport en bewegen aan bijvoorbeeld de gezondheid en zelfredzaamheid van inwoners. Inwoners ontmoeten elkaar als actieve sporter en/of als toeschouwer. Om sport en bewegen als doel en als middel te ondersteunen accommoderen wij organisaties en inwoners.
Resultaat:	Actie:
Voldoende kwalitatieve goede gemeentelijke sport- en beweegaccommodaties	Vraag en aanbod als het gaat om gemeentelijke sport- en beweegaccommodaties goed op elkaar aan laten sluiten
	Kwaliteit continueren en zo nodig verbeteren
De eigenkracht van sport- en beweegaanbieders minimaal in standhouden en zo nodig vergroten	Promoten en ondersteunen van de regeling inwonersinitiatieven en het Lokaal Sport- en Beweegakkoord en het beschikbaar stellen van middelen via deze regeling
Minimaal in stand houden en zo nodig stimuleren sport- en beweeggedrag van inwoners met extra aandacht voor de kwetsbaren, een gezonde en actieve leefstijl van de inwoners	Inzet van beweegcoaches binnen het onderwijs en binnen het sociaal domein financieel mogelijk door deelname aan de (cofinanciering) rijksregeling sport en bewegen in de buurt

	Contact onderhouden met plaatselijke belangorganisaties
Doelstelling:
Vitale dorpsgemeenschappen, waar inwoners naar elkaar omkijken en initiatieven nemen om de leefbaarheid in stand te houden dan wel te verbeteren en ontmoetingsplaatsen als voorziening in een dorp, stad of wijk in stand houden en waar mogelijk en waar nodig verbeteren.
In ons dorp-, stads- en wijkenbeleid is leefbaarheid de rode draad. En daarbij gaat het niet alleen om fysieke en economische zaken zoals fietspaden, wegen¸ winkels, dorpshuizen, sportaccommodaties en scholen. Het gaat ook om de inwoners en de manier waarop zij in staat zijn deel te nemen aan de samenleving. Dorpen en wijken hebben een eigen identiteit. Zij zijn als het ware het kloppend hart waar het verenigingsleven bloeit en waar men elkaar ontmoet. De gemeente voelt zich daarbij betrokken en wil samen met de inwoners de fysieke, de economische en de sociale leefbaarheid in stand houden en daar waar nodig verbeteren. Daarbij is de inzet van vrijwilligers cruciaal. Het uitgangspunt is dat veel dorpen beschikken over een dorpshuis, buurthuis of multifunctioneel centrum dat onderdak biedt aan verschillende organisaties waar jong en oud elkaar dicht bij huis ontmoeten en kunnen deelnemen aan allerhande sociale en culturele activiteiten.
Resultaat:	Actie:
In stand houden en daar waar nodig verbeteren vitale dorpsgemeenschappen	Het faciliteren van de eigenkracht door de inzet van dorpencoördinatoren
Vergroten van het gebruik van inwonersinitiatieven	Vermindering en vereenvoudiging van regels, koesteren van vrijwilligers en beschikbaar stellen van middelen via de regeling inwonersinitiatieven en het kernenbudget
Vergroten van het gebruik van inwonersinitiatieven	Het zichtbaar maken van bewonersinitiatieven en successen delen.
Versterken van sociale cohesie	Stimuleren van leefbaarheidsinitiatieven via kernenbudget
Versterken van sociale cohesie	Inzet van welzijnsorganisatie De Kear
Een activiteitenaanbod dat aansluit bij de doelstellingen van de Wmo	Het Wmo convenant de komende jaren in stand houden

	Subsidiëren van de culturele basisvoorzieningen in de gemeente en toezicht houden op de realisatie van de overeengekomen KPI’s
Doelstelling:
Wij zetten cultuur in om een aantrekkelijke gemeente te zijn en te blijven voor zowel inwoners als bezoekers en wij willen de positie van het Fries versterken en wij voeren, zoals vastgelegd in de wet Gebruik Friese taal, Fries taalbeleid uit.
Op dit moment wordt gewerkt aan het realiseren van nieuw cultuurbeleid. Het nieuwe beleid is gericht op een faciliterende rol vanuit de gemeente waarbij alle inwoners in aanraking komen met kunst en cultuur.
Resultaat:	Actie:
1.Versterken slagkracht van de culturele sector, behoud en benutten van het cultureel erfgoed. 2.Bevorderen van leefbaarheid en participatie; 3.Toename van de levendigheid en aantrekkingskracht van de gemeente.	Uitvoering geven aan de cultuurnota 2021
	Via subsidieregeling ondersteunen van culturele projecten die aanvullend zijn op het aanbod en bijdragen aan de levendigheid en uitstraling van De Fryske Marren
	Samenwerking stimuleren in het culturele veld
	Stimuleren en ondersteunen van culturele activiteiten die bijdragen aan bereiken en betrekken van kwetsbare inwoners.
	Revitaliseren van het cultuuraanbod en de deelname daaraan (na de Corona-impasse)
Taname fan it brûken fan de Fryske taal troch ynwenners en yn ús gemeentlike organisaasje.	Ynformearjen fan âlders fia it konsultaasjeburo oer meartaligens en taalûntwikkeling
	Ofstemming mei biblioteek oer beskikberheid Fryske kolleksje
	Oanbieden kursus Frysk oan meiwurkers

	Samen met de bibliotheek en inwoners maken we een nieuw beleidsplan waarin we de rol van de bibliotheek in het sociaal domein en de uitgangspunten voor de komende periode verder uitwerken
Doelstelling:
Alle inwoners beschikken over voldoende (digi-) taalvaardigheden.
De bibliotheek werkt aan de uitvoering van het gemeentelijk beleid vanuit haar vijf wettelijke kernfuncties (Wet stelsel openbare bibliotheken): 1. Het toegankelijk maken van kennis en informatie (informeren). 2. Mogelijkheden bieden voor ontwikkeling en educatie (leren). 3. Het bevorderen van lezen en laten kennismaken met literatuur (lezen). 4. Organiseren van ontmoeting en debat. 5. Laten kennis maken met kunst en cultuur (daarbij speelt ook Friese taal een rol). De rol van de bibliotheek in de samenleving verandert en krijgt steeds bredere sociaal-maatschappelijke betekenis. De vijf kernfuncties van de bibliotheek zijn een belangrijk instrumenten om: • de maatschappelijke tweedeling op het gebied van inkomen, opleiding en (digi)vaardigheden; • de geletterdheid van alle inwoners te verbeteren; • de integratie van nieuwe Nederlanders te verbeteren; • digitale innovatie en de toegankelijkheid van dienstverlening van overheid en bedrijven voor groepen minder digivaardige inwoners mogelijk te maken; • taalvaardigheid van jeugd te verbeteren door bij te dragen aan leesplezier; • zorgen voor een bloeiende kunst en cultuursector. Daarmee is er samenhang met de programmaonderdelen onderwijs en cultuur, én met het programma sociaal domein.
Resultaat:	Actie:
Het in stand houden van drie kwalitatieve bibliotheekvestigingen in Balk, Joure en Lemmer waar uitvoering wordt gegeven aan de vijf wettelijke kernfuncties van de bibliotheek in relatie met het gemeentelijk beleid	Het mogelijk maken van een bibliotheekvoorziening in de gemeente door subsidieverstrekking
	De (vernieuwde) functies van de bibliotheek en de verbinding met samenwerkingspartners maken dat aanbod en activiteiten minder locatie afhankelijk zijn
Laaggeletterdheid bestrijden en (digi-) taalvaardigheden van inwoners versterken	Inwoners kunnen in de bibliotheek terecht om hun (digi-) taalvaardigheden te vergroten en versterken
	Het organiseren van en deelnemen aan het lokale taalnetwerk De Fryske Marren met ketenpartners waarbij gezamenlijk ingezet wordt op de bestrijding van laaggeletterdheid
Jeugd in een vroeg stadium een positieve leeservaring meegeven en inzetten op een doorgaande leeslijn, waardoor de geletterdheid van kinderen wordt versterkt	De bibliotheek biedt vanuit haar vakkundigheid professionele ondersteuning aan het onderwijs door middel van een dienstverleningsabonnement of het programma de Bibliotheek op school (dBos)
	Extra inzet van een leesconsulent om de geletterdheid van jeugd te versterken vanuit de Brede Regeling Combinatiefunctionarissen (Rijksregeling)